L293D Motor Sürücü Entegresi

Merhaba sevgili ziyaretçiler uzun bir aradan sonra bloguma bir yazı daha ekleme fırsatım oldu. Bu yazımın konusu uzun zamandır inceleme fırsatı kolladığım ve sonunda o fırsatı bulduğum L293D motor sürücü entegreleri ile ilgili olacak.

Aşağıda verilen konu başlıkları dahilinde bu sürücü entegresini inceleyeceğiz:

• Kavramsal Yapı
• Nasıl Çalışır
• Lojik Tablosu
• Besleme Gerilimi

L293D Entegresi bir DC motoru her iki yönde de sürmeyi sağlayan motor sürücü entegresidir. Bu entegre bir DC motoru herhangi bir yönde eş zamanlı olarak kontrol edebilen 16 pinlik bir entegredir. Bunun anlamı aynı anda iki DC motoru bir L293D entegreyle kontrol edebilirsiniz. Bunun yanında L293D ile küçük ve hayli büyük motorları, datasheetinde belirtilen gerilim koşullarına göre, sürebilirsiniz.

Kavramsal Yapı

L293D’nin temeli H-köprüsüne dayanır. H-köprüsü devresi gerilimin her iki yönde de akmasını sağlayan bir devredir. Bilindiği üzere motoru saat yönüne veya saat yönünün tersine çevirebilmek için gerilimi ilgili yönde değiştirmek gerekir; bundan dolayı H-köprüsü entegreleri DC motorları sürmek için ideal entegrelerdir.

Bir L293D entegresinin içinde iki adet H-köprüsü bulunmaktadır. Böylece iki adet DC motor birbirinden bağımsız olarak sürülebilir. Boyutlarından dolayı robotik uygulamalarda DC motorların kontrolü için sıkça kullanılmaktadır. L293D entegresinin pin yapısı aşağıdaki şekilde verilmiştir.

Şekilden görülebileceği üzere L293D üzerinde iki adet Enable pini mevcuttur (Pin-1 ve Pin-9). Sürülmek istenen motorun Enable pini lojik-1 yapılmalıdır (+5v).  Sol H-köprüsüne bağlı motoru sürmek için Pin-1; sağ H-köprüsüne bağlı motoru sürmek içinse Pin-9 lojik-1 yapılır. Enable pinlerinden herhangi biri lojik-0 yapıldığında ise ilgili pinin tarafındaki motor çalışmasını durduracaktır. Bundan dolayı L293D bir anahtar işlevi görür.

NOT: Pin-1 ve Pin-9’u lojik-1’e çekmek için Pin-16 (VCC)’ya bağlayabilirsiniz.

Nasıl Çalışır?

Pin yapısından görülebileceği üzere entegrenin sol tarafında pin-2 ve pin-7; sağ tarafında da pin-10 ve pin-15 olmak üzere 4 adet girişi vardır. Sol taraftaki girişler sol tarafa bağlı motorun dönüşünü; sağ taraftaki pinler de sağ tarafa bağlı motorun çalışmasını düzenler. Motorlar girişlerden verilen lojik-1 veya lojik-0 girdilerine göre döner. Kısaca motorları döndürmek için motorun bulunduğu taraftaki girişlere lojik-0 veya lojik-1 verilmelidir.

Lojik Tablosu

Sol taraftaki çıkış pinlerine (Pin-3 ve Pin-6) bir motor bağladığımızı düşünelim. Aşağıdaki lojik tablosunda görüleceği üzere motoru saat yönünde çevirmek için girişlere lojik-1 ve lojik-0 vermemiz gerekir. Sağ tarafta bulunan Pin-10 ve Pin-15 girişleri de sol tarafla aynı mantıkta çalışır.

Pin-2	Pin-7	Durum
1	0	Saat Yönünde
0	1	Saat Yönünün Tersine
0	0	Boşta (Dönüş yok)(Yüksek Empedans Durumu)
1	1	Boşta (Dönüş yok)

Besleme Gerilimi

VCC, entegrenin kendi içinde gerçekleştirdiği işlemler için ihtiyaç duyduğu +5v’luk besleme gerilimidir ve bu gerilimi motorları sürmek için kullanmaz. Motorları sürmek için ayrı bir besleme girişi bulunmaktadır (Pin-8, Vs bacağı). L293D motorları sürmek için bu besleme gerilimini kullanır. Yani eğer bir motoru 9V gerilim ile sürmek isterseniz bu bacağa 9V’luk bir gerilim vermeniz gerekir.

Vs bacağı için azami gerilim 36V’tur ve entegre her kanala azami 600 mA’lik bir akım sağlayabilir.

NOT: Eğer 36V’luk Vmax gerilimini aşarsanız entegre hasar görebilir ve çalışmaz duruma gelebilir.